Zachowanie najwyższych standardów higieny w procesach produkcyjnych ma kluczowe znaczenie w obszarach takich jak wytwarzanie żywności czy leków. Przemysł spożywczy coraz częściej stosuje standardy znane z branży farmaceutycznej. To istotna kwestia nie tylko z uwagi na klientów z alergiami czy dolegliwościami zdrowotnymi, lecz także ze względu na rosnący nacisk na bezpieczeństwo w odżywianiu. Co warto o tym wiedzieć?
Co to jest aseptyczność?
Termin „aseptyczność” jest dobrze znany w środowisku medycznym, jednak dopiero niedawno zaczął zyskiwać większe znaczenie w przemyśle żywnościowym. Jest to określenie dotyczące urządzeń i akcesoriów pozbawionych drobnoustrojów chorobotwórczych, jak również procesów mających na celu eliminację potencjalnie szkodliwych mikroorganizmów. Pod tym względem liczy się szereg różnych czynników: od zastosowania higienicznych materiałów przy produkcji maszyn, aż po regularne, dokładne czyszczenie i sterylizację powierzchni mających kontakt z jedzeniem. W tym celu stosuje się różne specjalistyczne rozwiązania, w tym:
- instalacje i urządzenia procesowe, które pomagają wyeliminować drobnoustroje;
- higieniczne zarządzanie projektem i procesami;
- stosowanie narzędzi wykonanych z materiałów o wysokiej odporności mikrobiologicznej, które hamują rozwój bakterii, wirusów i grzybów.
Farmaceutyczne standardy w produkcji żywności
Produkcja żywności to proces objęty szczególnymi regulacjami, które mają na celu jak największe ograniczenie ryzyka pojawienia się groźnych drobnoustrojów. W kontekście przepisów obowiązujących w Polsce warto wyróżnić przede wszystkim dwa obszary działań:
- GMP („Good Manufacturing Practice”) – zestaw zasad higienicznej, aseptycznej i sterylnej produkcji, który obejmuje zarówno branżę farmaceutyczną, jak i żywnościową;
- GHP („Good Hygiene Practice”) – zalecenia opracowane z myślą o sektorze spożywczym, obejmujące zarówno wskazania dla pracowników, jak i wytyczne dotyczące utrzymania maszyn oraz narzędzi w odpowiednim stanie.
Szczegółowe wytyczne są dostępne w unijnych rozporządzeniach, a także w ustawie dotyczącej bezpieczeństwa żywności i żywienia. Wśród najważniejszych czynności z zakresu GMP i GHP można wymienić:
- zachowanie czystości w zakładzie produkcyjnym;
- poprawne wykorzystanie maszyn i narzędzi, wraz z urządzeniami pomiarowymi;
- zachowanie wysokiej jakości wody stosowanej do celów technologicznych;
- poprawne i skuteczne procesy czyszczenia;
- kontrolowanie aktualności orzeczeń lekarskich kadry;
- regularną ocenę jakości surowców i zgodności procesów z obowiązującymi założeniami.
W których obszarach produkcji żywności aseptyczność ma kluczowe znaczenie?
Choć higiena odgrywa ważną rolę we wszystkich procesach związanych z żywnością, niektóre obszary mają szczególne wymagania. Mowa m.in. o produktach, które ze względu na swój skład i właściwości są w większym stopniu narażone na rozwój drobnoustrojów – to przede wszystkim różnego rodzaju wyroby mleczne. Oprócz tego należy zwrócić uwagę na produkty kierowane do grup odbiorców o podwyższonych wymogach dotyczących higieny, takich jak alergicy czy rodzice dzieci w wieku niemowlęcym. Warto również zaznaczyć rolę sterylnej i aseptycznej produkcji przy wyrobach specjalnego przeznaczenia (tzw. nutraceutyki), a także przy żywności płynnej (np. sosy, majonezy czy humus). Firmy, które zajmują się wytwarzaniem takich produktów, muszą ściśle pilnować procesów w swoich zakładach, a także korzystać ze specjalistycznych urządzeń i instalacji, które pomogą w zachowaniu higieny.
Profesjonalne wsparcie w realizacji projektów z naciskiem na higienę
Na polskim rynku funkcjonuje kilka podmiotów, które dostarczają specjalistyczne rozwiązania dla producentów z branży żywnościowej. Wśród firm zwracających szczególną uwagę na sterylność i aseptyczność urządzeń warto wyróżnić m.in. Boccard Kates. To międzynarodowe przedsiębiorstwo dysponujące bogatym doświadczeniem i rozległą wiedzą, co przekłada się na liczne korzyści dla klientów o szczególnych wymaganiach.
Realizacje dla producentów spożywczych obejmują m.in. urządzenia i linie procesowe do wytwarzania pasteryzowanych lub sterylizowanych produktów mlecznych, napojów roślinnych i bez laktozy, żywności dla niemowląt czy do produkcji pokarmów płynnych (np. majonez, humus, dressing czy sosy).
